Okulary i soczewki kontaktowe - co wybrać?

Niemal każda wada wzroku wymaga korekcji za pomocą soczewek tradycyjnych lub kontaktowych. Tradycyjne okulary, będąc od lat z powodzeniem stosowane przez miliony ludzi, mają jednak swoje wady. Z pewnością każdy okularnik wie, jak bardzo potrafią uprzykrzyć życie, błahe z pozoru niedogodności. Zsuwanie się z nosa, uwieranie, gubienie, ograniczone pole widzenia, ryzyko uszkodzenia w trakcie uprawiania sportów, osadzająca się na szkłach mgiełka i krople ...  Przykłady można mnożyć w nieskończoność. Dlatego też, niezależnie od rodzaju wady wzroku, soczewki kontaktowe są niezwykle atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych szkieł korekcyjnych.

Czym są soczewki kontaktowe?

Tradycyjne soczewki korekcyjne umieszczane są w oprawkach okularów, znajdują się więc w odległości kilku centymetrów od oczu. Z kolei soczewki kontaktowe są tak skonstruowane, aby można je było umieścić bezpośrednio na powierzchni gałki ocznej.

Szczypta historii

O skonstruowaniu soczewki korekcyjnej możliwej do umieszczenia na gałce ocznej myśleli już Leonardo da Vinci oraz Kartezjusz. Znaczący wkład w skonstruowanie pierwszej soczewki kontaktowej wniósł John Herscher, który w 1820 roku opracował technologię szlifowania soczewek szklanych. Jednak dopiero w 1889 roku August Muller stworzył soczewkę, którą rzeczywiście można było umieścić na powierzchni oka. Prototyp soczewki autorstwa tego szwedzkiego lekarza, w niczym nie przypominał znanych nam dzisiaj soczewek kontaktowych. Pierwsza soczewka była ciężka i nieelastyczna, wykonana  ze szkła, a  przy tym tak duża, że pokrywała całą powierzchnię oka. Następne lata przynosiły coraz to nowe rozwiązania. Nadal eksperymentowano z soczewkami szklanymi, następnie szkło próbowano zastąpić tworzywem sztucznym, jednak nadal nie udało się zmniejszyć jej wymiarów. Dopiero w roku 1948 Amerykanin Kevin Tuohy opracował model soczewki pokrywającej wyłącznie rogówkę oka. Były to pierwsze soczewki twarde, łatwiejsze w dopasowaniu i użytkowaniu. Kolejnym kamieniem milowym było wynalezienie w 1963 roku, przez czeskich badaczy Otto Wichterle a i Drahoslava Lim a, tworzywa hydrożelowego, z którego konstruowane były pierwsze soczewki elastyczne. Następne lata, aż do współczesności, poświęcone były pracy nad poprawą właściwości optycznych soczewek i bezpieczeństwem użytkowania - w tym zapobieganiu infekcjom, ich lepszym uwodnieniem i przepuszczalnością tlenu. Przełomem w technologii tworzenia soczewek okazało się wynalezienie soczewek jednodniowych, a następnie wprowadzenie soczewek silikonowo - hydrożelowych.

Soczewki kontaktowe dziś

• Obecnie najczęściej stosowane są soczewki miękkie, choć sporadycznie sięga się po soczewki twarde. Soczewki miękkie wykonywane są w dwóch technologiach - hyrożelowej i silikonowo - hydrożelowej.
• Niezależnie od użytego materiału, miękkie soczewki kontaktowe dedykowane są dla osób z krótkowzrocznością i nadwzrocznością, astygmatyzmem oraz starczowzrocznością. Ze względu na rodzaj wady wzroku wyróżnia się kolejno soczewki sferyczne, toryczne i multifocalne. Dostępne są również soczewki kosmetyczne, nie korygujące wady wzroku, zmieniające jednak barwę oczu.
• Jeśli chodzi o okres użytkowania, można wybierać pomiędzy soczewkami jednodniowymi, dwutygodniowymi, miesięcznymi, trzymiesięcznymi i rocznymi.
• Soczewki różnią się między sobą również trybem noszenia. Wyróżnia się więc soczewki dzienne, które nosi się najczęściej nie dłużej niż 12 - 14 godzin, soczewki do kilkudniowego stosowania bez przerwy oraz soczewki ciągłe, które mogą być użytkowane nawet do trzydziestu dni, przez całą dobę.

Soczewki jednodniowe

Soczewki jednodniowe nie wymagają przechowywania i dezynfekcji, ponieważ są wymieniane codziennie. Dzięki temu ich stosowanie wiąże się z najmniejszym ryzykiem podrażnień wynikających z osadzających się na powierzchni soczewki zanieczyszczeń. Soczewki jednodniowe są zalecane osobom o wrażliwych oczach oraz alergikom, a także tym które cenią sobie najwyższy komfort.

Soczewki dwutygodniowe, miesięczne oraz trzymiesięczne

Soczewki te wymagają okresowej wymiany. W zależności od trybu noszenia mogą być użytkowane jedynie w ciągu dnia lub przez całą dobę. Soczewki przeznaczone do użytkowania w ciągu dnia muszą na noc trafić do pojemniczka ze specjalnym płynem dezynfekującym. Z kolei soczewki przeznaczone do noszenia w trybie całodobowym teoretycznie nie muszą być wyjmowane do snu. Jednakże zdecydowanie bezpieczniejsze i zdrowsze dla oka jest regularne oczyszczanie i dezynfekcja nawet tego rodzaju soczewek.

Soczewki roczne (konwencjonalne)

Rzadko już obecnie stosowane soczewki roczne, przeznaczone są do stosowania wyłącznie w trybie dziennym. W ich przypadku niezwykle ważne jest stosowanie się do zaleceń producenta i zasad higieny.

Ceny soczewek kontaktowych

Ceny soczewek kontaktowych uzależnione są od ich rodzaju, docelowego okresu użytkowania oraz trybu noszenia. Przyjmuje się, że najdroższymi soczewkami są te przeznaczone do jednodniowego użytkowania. Tańsze są soczewki przeznaczone do wymiany okresowej, a więc dwutygodniowe, miesięczne i kwartalne. Zważywszy na długi okres stosowania, najtańsze okazują się być soczewki konwencjonalne. Biorąc pod uwagę wadę wzroku jaką mają korygować dane soczewki, najdroższymi są soczewki mutifokalne oraz toryczne.  

Gdzie kupić soczewki kontaktowe

Soczewki kontaktowe są obecnie dostępne w ofercie każdego dobrego salonu optycznego, jak również w drogeriach, a nawet automatach. Atrakcyjne cenowo są niejednokrotnie oferty sklepów internetowych, specjalizujących się w sprzedaży soczewek. Zanim jednak zakupimy pierwsze soczewki, bezwzględnie powinniśmy udać się do specjalizującego się w doborze soczewek okulisty. Specjalista ten określi jaką mamy wadę wzroku, jakie jest jej natężenie, a także dobierze soczewki o odpowiednich parametrach - średnicy i krzywiźnie. Aby zakupić soczewki kontaktowe nie potrzebujemy recepty, wystarczy jedynie wiedza o wskazanych dla danej osoby parametrach.

Użytkowanie soczewek kontaktowych

Zakładanie i zdejmowanie soczewek kontaktowych wiąże się nieodłącznie z zachowaniem czystości. Należy pamiętać, że obie te czynności wykonujemy zawsze bezpośrednio po umyciu rąk, co zmniejsza ryzyko przeniesienia zanieczyszczeń na oko, a tym samym wywołania infekcji.

Aplikacja soczewek

Aplikacja soczewek na powierzchnię oka przebiega w określony sposób.

• Palcami wskazującym i środkowym jednej dłoni rozchylamy powiekę górną i dolną.
• Delikatnie przytrzymujemy powieki palcami, aby zapobiec ich odruchowemu zaciśnięciu.
• Soczewkę umieszczoną na opuszce palca wskazującego drugiej dłoni, delikatnie kładziemy na powierzchni rozwartego oka. Kiedy soczewka zetknie się z rogówką jest już zaaplikowana.
• W następnym kroku należy zamknąć powieki i poruszyć gałką oczną w różne strony. W ten sposób soczewka automatycznie zostanie umieszczona w najwłaściwszym położeniu.
• Osoby rozpoczynające swą przygodę z soczewkami, często boją się momentu zetknięcia soczewki z rogówką. Jest to jednak całkowicie bezpodstawne, ponieważ czynności tej nie towarzyszą praktycznie żadne doznania czuciowe.

Zdejmowanie soczewek

Zdejmowanie soczewek jest równie proste jak ich aplikacja.

• Palce wskazujący i środkowy jednej dłoni rozchylają i przytrzymują powiekę górną i dolną.
• Dwa palce drugiej dłoni lekko dotykają powierzchni oka, a następnie wykonują ruch pęsetowy, chwytając soczewkę.
• Następnie ostrożnie, aby nie zgubić soczewki, należy zdjąć ją z powierzchni oka.

Zasady pielęgnacji soczewek kontaktowych

Pomiędzy kolejnymi aplikacjami soczewek należy zadbać o ich właściwe przechowywanie i dezynfekcję. Kolejny raz należy podkreślić, że w przypadku stosowania soczewek zachowanie czystości jest niezwykle ważne. Zdjąwszy soczewkę z oka czystymi rękami, należy ostrożnie umieścić ją w zagłębieniu dłoni. Następnie, przy użyciu specjalnego płynu, należy okrężnymi ruchami opuszki palca oczyścić soczewkę z zanieczyszczeń i osadów białkowych. Kolejnym krokiem jest umieszczenie soczewki w przygotowanym wcześniej pojemniku i zalanie go tym samym co uprzednio płynem. Pojemnik do przechowywania soczewek powinien być zawsze czysty i suchy, a płyn do pielęgnacji szczelnie zamknięty i nie przekraczający terminu ważności.

Nieprzestrzeganie zasad pielęgnacji soczewek może skutkować podrażnieniem oczu, infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi, łzawieniem, zaczerwieniem a w dalszej perspektywie nawet takimi zmianami jak gradówka lub uszkodzenie rogówki.

Okulary czy soczewki?

Soczewki kontaktowe to komfort użytkowania, którego okulary nigdy nie będą w stanie zapewnić. Odpowiednio dobrane, są niewyczuwalne dla osoby je noszącej, zapewniając przy tym doskonałą widoczność. Oferta producentów jest obecnie na tyle bogata, że praktycznie każdy użytkownik jest w stanie dobrać odpowiednie dla siebie soczewki.